راحتی و آسایش راننده هنگام رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک، باعث شده است این نوع خودروها طرفداران زیادی را جذب کنند. بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند از خودرویی استفاده کنند که برای تغییر دندۀ آن نیازی به فشار دادن پدال جداگانه‌ای نباشد. در صورت حذف شدن یکی از پدال‌های خودرو، رانندگی آسان‌تر شده و تمرکز راننده بالاتر می‌رود. البته برخی اشخاص نیز علاقه دارند دندۀ خودروی خود را به صورت دستی تغییر دهند.
خودروهای دنده اتومات، به کمک تغییر دنده خودرو به صورت اتوماتیک، شرایط ایده‌ال و مناسبی را برای راننده فراهم می‌آورند. اما برای برخورداری از این شرایط ایده‌آل، باید با نکات رانندگی با این نوع خودروها آشنا شوید. نحوه رانندگی و نگهداری از خودروهای دنده اتومات، با نحوه رانندگی و نگهداری از خودروهایی که دارای دنده دستی هستند، متفاوت است. البته برخی شباهت‌ها نیز در این زمینه‌ها وجود دارد. در این مطلب از وبسایت اجاره خودرو کاسپین رنت به برخی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین نکات هنگام رانندگی با خودروهای دنده اتومات می‌پردازیم.
چرا باید با نکات رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک آشنا باشیم؟
قبل از معرفی نکات مهم رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک، باید بدانیم که چرا باید این نکات را فرا بگیریم؟ برخی افراد ممکن است تصور کنند رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک مانند رانندگی با خودروهای دیگر است. هر چند ممکن است اصول رانندگی با خودروهای اتوماتیک و سایر خودروها، شباهت‌های زیادی داشته باشد. اما باید توجه داشته باشید خودروهای دنده اتوماتیک، دارای یک سیستم متفاوت برای تغییر دنده خودرو هستند.
سیستم دنده اتوماتیک خودرو نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارد. در گیربکسهای دستی شما باید فشردن پدال کلاچ و تغییر دنده به صورت دستی، قادر به تغییر دنده خودرو خواهید بود. در این نوع گیربکس‌ها، تشخیص سرعت مناسب برای تغییر دنده خودرو بر عهده راننده است. اما در گیربکسهای اتوماتیک، این وظیفه برعهده مجموعه‌ای از سنسورها و سایر تجهیزات است. با نگاهی به طراحی این دو نوع گیربکس (گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک) می‌توان متوجه شد که طراحی گیربکسهای اتوماتیک بسیار پیچیده‌تر از طراحی گیربکسهای دستی است.
بنابراین خودروهای دنده اتوماتیک، دارای یک سیستم پیچیده برای تغییر دنده خودرو به صورت اتوماتیک هستند. این سیستم پیچیده، نیاز به نگهداری ویژه‌تر و اساسی‌تری نسبت به گیربکسهای ساده دارد. شما با یادگیری و رعایت نکات مربوط به رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک می‌توانید طول عمر سیستم گیربکس اتوماتیک خودروی خود را افزایش دهید. اکنون که متوجه اهمیت آگاهی از این نکات شده‌اید، نوبت به بررسی و معرفی این نکات می‌رسد.
چه کارهایی را نباید هنگام رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک انجام داد؟
یک سری از فعالیت‌ها هستند که باید هنگام رانندگی با خودروهای اتوماتیک انجام دهید. اما برخی دیگر از عملکردها هستند که شما به هیچ وجه نباید هنگام رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک انجام دهید. هر یک از این فعالیت‌ها دارای نکات مختلفی هستند. رعایت نکاتی که به شما هشدار می‌دهند چه کارهایی را نباید حین رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک انجام داد، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
به همین دلیل در ادامه این مطلب، به برخی از اقداماتی که به هیچ وجه نباید با خودروهای دنده اتوماتیک انجام دهید اشاره می‌کنیم. رعایت این نکات موجب افزایش طول عمر گیربکس اتوماتیک خودرو و هچنین جلوگیری از خسارت‌های جبران ناپذیر به گیربکس می‌شود. لازم به ذکر است توضیح تمام اصطلاحات اختصاصی مربوط به خودروهای دنده اتوماتیک در مطلب دیگری از وبلاگ مجموعه اجاره خودرو کاسپین رنت با عنوان «آموزش رانندگی با اتومبیل دنده اتوماتیک» به طور کامل بیان شده است.
1.استفاده از دنده P در شرایطی که خودرو به طور کامل متوقف نشده است
ممکن است تصور کنید گیربکسهای دنده اتوماتیک تمام فعالیت‌های مربوط به دنده را به صورت کامل انجام می‌دهند و نیازی به تغییر وضعیت دنده توسط راننده نیست؛ اما این تفکر کاملاً اشتباه است. در برخی موارد مانند پارک کردن خودرو (استفاده از دنده P)، نیاز است خود راننده به صورت دستی حالت دنده را تغییر دهد. بنابراین حتی گیربکسهای اتوماتیک نیز در برخی از شرایط نیاز به تغییر دنده به صورت دستی دارند.
نکته‌ای که در اینجا باید در نظر بگیرید این است که تغییر حالت دنده به صورت دستی در خودروهای دنده اتوماتیک، در برخی شرایط و موقعیت‌ها اصولی و درست است. هر چند راننده در شرایط مختلف می‌تواند دنده‌های گیربکس اتوماتیک را به صورت دستی تغییر دهد، اما تغییر دادن دنده در حالت‌های نامساعد و غیر ایده‌آل، منجر به آسیب دیدن گیربکس می‌شود. یکی از مهم‌ترین شرایطی که نباید در آن دنده خودروی اتوماتیک خود را به صورت دستی تغییر دهید، شرایطی است که نیاز به استفاده از دنده P دارید ولی خودرو همچنان در حال حرکت است.
مهم‌ترین نکته هنگام تغییر دنده گیربکسهای اتوماتیک به صورت دستی، استفاده از پدال ترمز و فشردن آن است. خودروهای دنده اتوماتیک فاقد پدال جداگانه‌ای برای تغییر دنده هستند. در خودروهایی که دارای گیربکس دستی هستند، با فشردن پدال کلاچ می‌توان دنده خودرو را تغییر داد. اما در خودروهای دنده اتوماتیک که پدال کلاچ وجود ندارد، راننده باید از پدال ترمز برای تغییر دنده استفاده کند.
برای استفاده از دنده P گیربکسهای اتوماتیک، خودرو باید به صورت کامل متوقف شده باشد. در ضمن برای استفاده از این دنده، حتماً باید قبل از اقدام به تغییر دنده، پای خود را بر روی پدال ترمز فشار دهید. در صورتی که این روند رعایت نشود، گیربکس با استهلاک زودهنگام مواجه شده و همچنین دچار آسیب‌های مختلف می‌شود. لازم به ذکر است هنگام حرکت خودرو، تغییر دنده از روی حالت D به حالت دستی (تیپ ترونیک) امکان پذیر می‌باشد. همچنین استفاده از مودهای پیش فرض گیربکس اتوماتیک (مانند حالت اسپرت) هنگام حرکت خودرو نیز مشکلی برای گیربکس ایجاد نمی‌کند.
2.استفاده از دنده N جهت بالابردن دور خودرو
اکثر رانندگانی که به تازگی شروع به استفاده از خودروهای دنده اتوماتیک کرده‌اند، با این اشتباه مواجه می‌شوند. هنگام رانندگی با خودروهای دنده‌ای، راننده باید هنگام روشن کردن خودرو، دنده را در حالت خلاص قرار دهد. این کار موجب بالا رفتن دور موتور خودرو می‌شود. دنده N در گیربکسهای اتوماتیک، در حقیقت همان حالت دنده خلاص در گیربکسهای دستی است. به همین دلیل رانندگانی که عادت به رانندگی با خودروهای دنده‌ای داشته‌اند، هنگام رانندگی با خودروهای اتوماتیک نیز تصور می‌کنند هنگام روشن کردن خودرو باید دنده را در حالت خلاص قرار دهند. این تصور کاملاً اشتباه است.
اگر هنگام روشن کردن خودروی اتوماتیک، ابتدا دنده آن را بر روی حالت N قرار داده و سپس بر روی حالت Drive قرار دهید، آسیب‌های شدیدی به گیربکس خودروی شما وارد خواهد شد. این آسیب‌ها، ضررهای مالی زیادی را برای شما به همراه خواهند داشت. رانندگان برای برخورداری از سرعت بالاتر هنگام شروع رانندگی، ابتدا دنده را بر روی حالت N و سپس بر روی حالت Drive قرار می‌دهند. حال که متوجه شدیم این کار منجر به آسیب دیدن گیربکس می‌شود، بهتر است از انجام این کار خودداری کنید.
شما نباید هنگام شروع حرکت با خودروهای دنده اتوماتیک، انتظار سرعت بالا را از خودروی خود داشته باشید. اکثر گیربکسهای اتوماتیک هنگام شروع حرکت خودرو، سرعت بالایی را ایجاد نمی‌کنند. باید به موتور خودروی خود اجازه دهید تا سرعت خودرو را به صورت آهسته بالا ببرد. زیرا اکثر گیربکسهای اتوماتیک برای رانندگی‌های پرفشار و شتاب‌گیری‌های ناگهانی مناسب نیستند. البته خودروهای اسپرت به شکلی طراحی شده‌اند تا این مشکل در آنها به کمترین میزان خود برسد.
3.استفاده از هر دو پا برای کنترل کردن پدال گاز و ترمز
بسیاری از افراد تصور می‌کنند چون خودروهای دنده اتوماتیک تنها دارای دو پدال هستند، باید از هر دو پا برای کنترل کردن این دو پدال (گاز و ترمز) استفاده کرد؛ این کار اشتباه است. زیرا تسلط شما بر روی کنترل کردن پدال‌های گاز و ترمز کاهش پیدا می‌کند. در خودروهای دنده اتوماتیک، پدال ترمز در سمت چپ و پدال گاز در سمت راست قرار گرفته است. بنابراین اگر راننده بخواهد از هر دو پای خود برای کنترل کردن این دو پدال استفاده کند، باید از پای چپ خود برای کنترل پدال ترمز و از پای راست خود برای کنترل کردن پدال گاز استفاده کند.
بدترین اتفاقی که در صورت استفاده از هر دو پا (برای کنترل کردن پدال‌های گاز و ترمز) ممکن است رخ دهد، گیج شدن راننده و بروز تصادف است. اما یک اتفاق دیگر که احتمال رخ دادن آن بیشتر است، فشرده شدن پدال‌های گاز و ترمز به صورت همزمان است. این اتفاق منجر به بروز آسیب‌های جدی و خسارت‌های سنگین به گیربکس خودروی شما می‌شود. بنابراین اگر خودروی شما دارای گیربکس اتوماتیک است، بهتر است به منظور تسلط بیشتر بر روی پدال‌ها، تنها از یک پای خود برای فشردن پدال‌های گاز و ترمز استفاده کنید.
4.خالی شدن باک سوخت
عملکرد گیربکسهای اتوماتیک تا حد بسیار زیادی به فشار سوخت موجود در باک خودرو وابسته است. بنابراین اگر می‌خواهید بهترین عملکرد را از گیربکس اتوماتیک خودروی خود دریافت کنید، نباید بگذارید باک خودروی شما بیش از حد خالی شود. بهتر است باک خودروهای دنده اتوماتیک، همواره دارای سوخت کافی برای طی کردن مسافت‌های مختلف باشد.
5.قرار دادن دنده در حالت خلاص هنگام توقف پشت چراغ قرمز
اکثر راننده‌هایی که با خودروهای دنده‌ای رانندگی می‌کنند، هنگامی که در پشت چراغ قرمز قرار می‌گیرند، دنده خودرو را در حالت خلاص قرار می‌دهند. شاید این کار برای خودروهای دنده‌ای متداول باشد، اما انجام این کار برای خودروهای دنده اتوماتیک، منجر به افزایش استهلاک گیربکس می‌شود. توجه داشته باشید وقتی خودروی دنده اتوماتیک در حالت دنده D (یا همان Drive) برای مدت کوتاهی (کمتر از 2 دقیقه) متوقف شود، فشار کمتری به گیربکس خودروی شما وارد خواهد شد.
در صورتی که توقف‌های شما طولانی مدت باشد، می‌توان از دنده خلاص یا همان دنده N خودرو استفاده کرد. اما در توقف‌های کوتاه مدت مانند توقف‌هایی که در پشت چراغ قرمز یا ترافیک اتفاق می‌افتد، بهتر است دندۀ خودرو را در حالت خلاص قرار ندهید. زیرا در صورتی که در توقف‌های کوتاه مدت، دنده خودرو را از روی حالت D به روی حالت N قرار داده و تغییر دهید، پس از طی شدن مدت زمان کوتاهی مجدداً باید دنده خودرو را بر روی حالت D قرار دهید تا بتوانید شروع به حرکت کنید. همان طور که ذکر شد، این امر موجب افزایش استهلاک گیربکس خودرو می‌شود.
6.قرار دادن دنده خودرو در حالت خلاص هنگام رانندگی در سرپایینی ها
ممکن است تصور کنید قرار دادن دنده خودرو در حالت خلاص (N) هنگام رانندگی در سر پایینی‌ها، منجر به کاهش مصرف سوخت شود. شاید این تصور درست باشد، اما باید به مضرات انجام این کار نیز توجه داشته باشید. در صورت انجام این امر، عمل روان‌کاری دنده‌های گیربکس خودروی شما به خوبی انجام نمی‌شود. بنابراین گیربکس اتوماتیک خودر، دچار فرسودگی زودرس و صدمات سنگینی می‌شود. بیشتر این صدمات به بخشی از گیربکس اتوماتیک خودرو که شیر برقی نام دارد وارد خواهد شد.
در صورتی که دنده‌ها هنگام فعالیت خود به صورت مناسبی دچار روان‌کاری نشوند، فشار زیادی به شیرهای برقی گیربکس وارد خواهد شد. این فشار مضاعف، منجر به آسیب دیدن این قطعات می‌شود. لازم است بدانید تعویض شیرهای برقی گیربکسهای اتوماتیک، هزینه‌های زیادی را برای شما در پی خواهد داشت. اگر نگاهی به این هزینه‌ها بیاندازید کاملاً متوجه می‌شوید که این مبالغ، بسیار بیشتر از هزینه‌هایی هستند که شما با صرفه جویی در مصرف سوخت جلوی آنها را گرفته‌اید.
لازم به ذکر است برخی از خودروهای اتوماتیک دارای قابلیتی هستند که به آنها این امکان را می‌دهد که هنگام رانندگی در سرپایینی‌ها، بتوانند به صورت اتوماتیک عمل سوخت رسانی به موتور را متوقف کنند. این گونه مصرف سوخت اتومبیل به صورت اتوماتیک کاهش پیدا می‌کند.
7.رانندگی با خودرو در صورتی که روغن گیربکس آن به میزان قابل توجهی کاهش یافته است
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که رانندگان خودروهای دنده اتوماتیک انجام می‌دهند این است که تصور می‌کنند روغن به کار برده شده در گیربکسهای خودروهای دنده اتوماتیک، نیازی به تعویض ندارد. این اشتباه حتی در ارتباط با خودروهای دنده‌ای نیز رخ می‌دهد. برخی رانندگان تصور می‌کنند تنها بررسی دوره‌ای روغن گیربکس برای خودرو کافی است. دلیل این تصور این است که این افراد بر این باور هستند که روغن فابریک گیربکس باید داخل آن بماند و نباید تعویض شود.
لازم به ذکر است که هم روغن گیربکسهای دنده‌ای و هم روغن گیربکسهای اتوماتیک، علاوه بر بازدیدهای دوره‌ای، به تعویض‌های دوره‌ای نیز نیاز دارند. شاید آشنا شدن با وظیفه روغن گیربکس بتواند دلیل این امر را توجیح کند. دو مورد از مهم‌ترین وظایف روغن گیربکس، کمک به فرآیند روان‌کری و خنک کردن گیربکس در حین فعالیت آن است. بنابراین در صورتی که روغن گیربکس خودرو کاهش پیدا کرده باشد و برای مدت طولانی با خودروی خود رانندگی کنید، مشکلات جدی برای گیربکس خودروی شما ایجاد خواهد شد.
مسافتی که پس از سپری شدن آن باید روغن گیربکس را بررسی کنید، 5 هزار کیلومتر است. همچنین به طور متوسط پس از پیمودن هر 50 هزار کیلومتر، باید نسبت به تعویض روغن گیربکس خودروی خود اقدام کنید.
8.قرار دادن دنده در حالت P در صورتی که خودرو هنوز به صورت کامل متوقف نشده است
یکی از بدترین کارهایی که می‌توان با یک گیربکس اتوماتیک انجام داد، قرار دادن آن در حالت P در شرایطی است که خودرو هنوز به طور کامل متوقف نشده است. زمانی که دنده خودرو را بر روی حالت P قرار می‌دهید، در حقیقت به گیربکس و خودروی خود فرمان توقف کامل می‌دهید. حال تصور کنید که هنگام اعمال این دستور، خودرو در حال حرکت باشد. این کار منجر به بروز آسیب‌های بسیار سنگینی به گیربکس خودرو خواهد شد.
روند قرار دادن دنده خودروهای دنده اتوماتیک بر روی حالت P چیست؟
فرآیند اصولی قرار دادن دنده خودروهای دنده اتوماتیک بر روی حالت P، به شرح زیر است.
- مرحله 1: متوقف کردن خودرو به صورت کامل و قرار دادن در حالت N (دنده خلاص)
- مرحله 2: بالا کشیدن ترمز دستی و برداشتن پا از روی پدال ترمز
- مرحله 3: قرار دادن دنده بر روی حالت P
در صورت رعایت کردن این مراحل (هنگامی که قصد متوقف کردن خودرو به صورت کامل را دارید)، بخش زیادی از وزن خودرو بر روی چرخ‌های عقب خودرو قرار می‌گیرد. در صورتی که برای توقف کامل خودرو، دنده را به صورت مستقیم بر روی حالت P قرار دهید (و قبل از آن، دنده را بر روی حالت N قرار ندهید)، فشار ایجاد شده در اثر وزن خودرو به گیربکس خودرو منتقل می‌شود. این اتفاق منجر به آسیب دیدن گیربکس اتوماتیک خودرو می‌شود.
بررسی کلی
در این مطلب به برخی از مهم‌ترین نکاتی که باید هنگام رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک در نظر بگیرید اشاره شد. در نظر داشته باشید رعایت این نکات، منجر به افزایش طول عمر گیربکس اتوماتیک خودرو خواهد شد. آشنایی با این نکات و یادگیری آنها برای تمامی رانندگانی که دارای ماشین‌های دنده اتوماتیک هستند ضروری است. اولین اشتباهی که اکثر رانندگان می‌کنند این است که تصور می‌کنند تمام اعمالی که بر روی گیربکسهای دستی انجام می‌پذیرد، قابل اجرا بر روی گیربکسهای اتوماتیک نیز می‌باشد.
با نگاهی به نکاتی که در این مطلب ذکر شد می‌توان فهمید که این تصور کاملاً غلط است. اکنون که با این نکات آشنا شدید، می‌توانید با رعایت آنها، طول عمر گربکس اتوماتیک خودروی خود را به مقدار قابل توجهی افزایش دهید. رعایت همین نکات ساده علاوه بر افزایش طول عمر گیربکس، منجر به جلوگیری از بروز آسیب‌های سنگین و خسارت‌های شدید به گیربکس اتوماتیک خودرو خواهد شد.
نکات ارزشمندی بود