یکی از چالش‌هایی که صاحبان خودروهای ایرانی با آن مواجه می‌شوند، انتخاب بنزین مناسب برای مصرف خودرو است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که اگر خودروی داخلی خریداری کنند، دیگر به استفاده از بنزین گران قیمتی مانند بنزین سوپر نیازی نخواهند داشت؛ اما این تصور اشتباه است. برخی از خودروهای ایرانی نیز برای داشتن بهترین عملکرد، نیاز به استفاده از بنزین‌های باکیفیت دارند. در ادامه این مطلب از وبسایت اجاره خودرو کاسپین رنت به بررسی تفاوت انواع بنزین‌ها همچون بنزین معمولی، بنزین معمولی با افزودن اکتان و بنزین سوپر و همچنین بنزین مناسب خودروی‌های موجود در کشور ایران می‌پردازیم.

انواع مختلف بنزین چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

اولین سوالی که ممکن است در ذهن افراد شکل بگیرد این است که تفاوت بنزین‌های مختلف در چیست؟ در این بخش به بررسی تفاوت انواع مختلف بنزین می‌پردازیم.

1.تفاوت در عدد اکتان

تفاوت در عدد اکتان، اصلی‌ترین تفاوتی است که در بین بنزین‌های مختلف وجود دارد. عدد اکتان در واقع نشان دهنده مقاومت بنزین مورد نظر نسبت به عوامل مختلفی مانند فشار و گرما است. به طور کلی هر چه عدد اکتان یک بنزین بالاتر باشد، بنزین مورد نظر با کیفیت‌تر و ایده‌آل‌تر محسوب می‌شود. در مقاله دیگر کاسپین رنت با عنوان «اکتان چیست؟ راهنمای خرید اکتان مناسب خودرو» به طور کامل‌تری به تشریح عدد اکتان پرداخته شده است.

برای انواع مختلف بنزین، عددهای اکتان متفاوتی در نظر گرفته شده است. عددهای اکتان در نظر گرفته شده برای بنزین معمولی، بنزین ویژه و بنزین سوپر به شرح زیر است.

•  بنزین معمولی

 بنزین معمولی دارای پایین‌ترین عدد اکتان یعنی عدد 87 است. این بنزین نسبت به سایر بنزین‌ها، از کیفیت کمتری برخوردار است. البته این امر به این معنا نیست که نمی‌توان از این بنزین برای خودرو استفاده کرد. برخی از خودروهای داخلی وجود دارند که می‌توان از بنزین معمولی برای تامین سوخت مصرفی آنها استفاده کرد.

•  بنزین ویژه

 این نوع از بنزین، نسبت به بنزین معمولی از عدد اکتان و در نتیجه از کیفیت بالاتری برخوردار است. عدد اکتان در نظر گرفته شده برای این نوع بنزین، عدد 89 است. از این نوع بنزین می‌توان برای انواع مختلف خودروهای داخلی و خودورهای خارجی (به ویژه خودروهای چینی) استفاده کرد. به طور کلی بنزین ویژه یک نوع بنزین میان رده بین انواع بنزین‌ها شناخته می‌شود.

• بنزین سوپر

یکی از با کیفیت‌ترین انواع بنزین‌ها به شمار می‌رود. عدد اکتان بنزین‌های سوپر معمولاً عدد 93 در نظر گرفته می‌شود. این نوع بنزین برای خودروهای بسیار با کیفیت و قدرتمند استفاده می‌شود. برای افزایش راندمان خودرو و صرفه جویی در مصرف سوخت، بهتر است از بنزین سوپر استفاده کنید.

اگر تصور می‌کنید حداکثر عدد اکتان موجود برای بنزین‌ها محدود به عدد 93 می‌شود، کاملاً در اشتباه هستید. برای خودروهای اسپرت از بنزین‌هایی استفاده می‌شود که دارای عدد اکتان 100 الی 105 هستند. رسیدن به چنین عدد اکتانی برای یک بنزین، تنها با افزودن سوخت‌های مکمل امکان پذیر است. در ارتباط با سوخت‌های مکمل نیز لازم به ذکر است که این محصولات در مقاله اشاره شده، به طور کامل‌تری مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

به دلیل ارائه بنزین با کیفیت‌های متفاوت در پمپ بنزین‌های مختلف، اعداد اکتان ذکر شده تنها یک مقیاس نسبی برای شناسایی این بنزین‌ها به شمار می‌روند. عدد اکتان بنزین‌های معمولی در جایگاه‌های مختلف سوخت گیری، تقریبا با یکدیگر برابر است. اما بنزین‌های سوپر به دلیل دارا بودن برخی افزودنی‌ها مانند سوخت‌های مکمل، دارای عدد اکتان متفاوتی هستند. اما به طور کلی عدد اکتان میانگین برای بنزین سوپر در جایگاه‌های مختلف سوخت گیری، عدد 93 است.

در نظر داشته باشید که هر چه عدد اکتان یک بنزین بالاتر باشد، نشان دهنده این است که بنزین مورد نظر از کیفیت بالاتری برخوردار است.

2.تفاوت در هزینه ‌ها

دومین تفاوتی که بین انواع مختلف بنزین‌ها وجود دارد، تفاوت در قیمت این بنزین‌ها است. بدیهی است که بنزین‌های مختلف، قیمت‌ها متفاوتی نیز داشته باشند. همچنین واضح است بنزین‌هایی که نسبت به سایر بنزین‌ها از کیفیت بالاتری برخوردار هستند (بنزین‌هایی که عدد اکتان بالاتری دارند)، دارای قیمت بیشتری نیز خواهند بود.

بنابراین بین بنزین‌های ذکر شده، بنزین معمولی دارای کمترین قیمت و بنزین سوپر دارای بیشترین قیمت است. این رده بندی قیمت در صورتی صدق می‌کند که از هیچ گونه مکمل اضافی برای سوخت‌های ذکر شده استفاده نشود. بنزین سوپر به طور معمول به مکمل‌های سوختی آغشته شده و دارای عدد اکتان بالاتری نسبت به سایر بنزین‌ها است. اما اگر قصد داشته باشید به بنزین معمولی مکمل سوختی اضافه کنید، هزینه کلی بنزین معمولی نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

به طور کلی اگر قصد داشته باشید به بنزین معمولی، مکمل سوخت اضافه کنید، هزینه تهیه مکمل سوخت و بنزین برای شما تقریباً برابر با هزینه استفاده از بنزین سوپر خواهد شد. هر یک از سوخت‌های ذکر شده برای برخی از خودروها بهترین راندمان را ارائه می‌دهند. در بخش بعدی همین مطلب به بنزین مناسب برای خودروهای مختلف اشاره می‌کنیم.

3.تفاوت در میزان فراوانی

از دیگر تفاوت‌هایی که بین انواع مختلف بنزین‌ها همچون بنزین معمولی، بنزین معمولی با اکتان و بنزین سوپر وجود دارد، میزان دسترسی به آنها است. بنزین معمولی تقریبا در تمامی پمپ بنزین‌ها یافت می‌شود. بنزین ویژه نیز در اکثر پمپ بنزین‌های موجود در کشور ایران قابل دسترسی است. اما میزان دسترسی به بنزین سوپر در کشور ایران محدود است. تنها برخی از پمپ بنزین‌های ایران دارای بنزین سوپر هستند.

به طور کلی پمپ بنزین‌هایی که دارای بنزین سوپر هستند بسیار پراکنده و محدود می‌باشند. به همین دلیل استفاده از مکمل سوخت مکمل در کنار بنزین معمولی یا استفاده از بنزین معمولی با اکتان، می‌تواند بهترین راهکار برای تهیه سوخت با کیفیت باشد.

دقت داشته باشید تفاوت‌های ذکر شده شامل تفاوت‌های فنی نمی‌شود. از لحاظ فنی و عملکرد، بنزین‌هایی که دارای عدد اکتان مختلفی هستند، عملکردهای متفاوتی را ارائه می‌دهند. تفاوت انواع مختلف بنزین با عددهای اکتان متفاوت نیز در دیگر مطالب این مجموعه مورد بررسی قرار گرفته است.

چه نوع سوختی برای خودروهای موجود در داخل کشور ایران مناسب‌ تر است؟

حال که با تفاوت‌ انواع مختلف بنزین آشنا شدیم، نوبت به آشنایی با بهترین نوع بنزین برای خودروهای مختلف می‌رسد. بسیاری از افراد ممکن است تصور کنند استفاده از بنزین سوپر بهترین راهکار برای برخورداری از بهترین عملکرد خودروهای مختلف است. این افراد تصور می‌کنند بنزین سوپر برای تمامی خودروها به عنوان بهترین و ایده‌آل‌ترین سوخت عمل می‌کند.

این تصور کاملا اشتباه است. تنها با بررسی دفترچه راهنمای خودرویی مانند پراید 111 می‌توانید متوجه شوید که بهترین سوخت مصرفی برای این خودرو، بنزین معمولی ذکر شده است. دلیل این امر این است که موتور خودروهای مختلف در فشارهای مختلف، عمل می‌کند و بنزین در سیلندرهای موتورهای مختلف، باید دارای فشردگی متفاوتی باشد. بنابراین هر سوخت به دلیل عدد اکتان منحصر به فردی که دارد، می‌تواند برای خودروهای مختلف مناسب یا مخرب باشد.

امروزه در بازارهای جهانی خودروهای بسیار متنوعی وجود دارند. طراحی موتور و سیستم سوخت رسانی هر یک از این خودروها با یکدیگر متفاوت است. بنابراین خودروهای مختلف، نیاز به استفاده از بنزین‌های مختلف دارند. در این بخش به بنزین مصرفی مورد نیاز برای خودروهایی که در کشور ایران وجود دارند اشاره می‌کنیم. برای توضیح هر چه ساده‌تر این مسئله، ابتدا خودروهای موجود در کشور ایران را به پنج دست تقسیم کرده و سپس بنزین مصرفی مناسب برای هر یک از این دسته‌بندی‌های خودروها را به شما معرفی می‌کنیم.

1.خودروهای خارجی توربوشارژ

 شرکت‌ها مختلف تولید خودرو، عددهای اکتان مختلفی را به عنوان عدد اکتان ایده‌آل برای بنزین‌های مصرفی خودروهای خود معرفی کرده‌اند. به عنوان مثال، خودروهای هیبریدی مانند پریوس و کمری هیبرید، نیاز به بنزینی دارند که عدد اکتان آن حداقل 87 باشد. در صورتی که عدد اکتان بنزین مصرفی خودروهای شرکت بی ام و، 93 و در برخی از موارد (در صورت استفاده از خودرو در حالت پرفشار) 95 در نظر گرفته شده است.

به صورت کلی عدد اکتان در نظر گرفته شده برای بنزین مصرفی خودروهای خارجی توربو شارژ، عددی مابین 91 الی 95 است. البته به جز برخی خودروهای هیبریدی که عدد اکتان 87 برای بنزین مصرفی آنها در نظر گرفته شده است.

2.خودروهای خارجی توربو شارژ که راندمان بالایی دارند

 برای این دسته از خودروها، عدد اکتان بین عدد 94 تا 98 در نظر گرفته شده است.

3.خودروهای خارجی تنفس طبیعی

 حداقل عدد اکتان در نظر گرفته شده برای سوخت این نوع خودروها، عدد 87 و حداکثر مقدار آن عدد 95 (یا کمی بالاتر از آن) است.

4. خودروهای تولید داخلی که از موتورهای تنفس طبیعی استفاده می ‌کنند

 به دلیل اینکه اکثر خودروهای موجود در داخل کشور در این دسته بندی قرار می‌گیرند، عدد اکتان ایده‌آل برای سوخت مصرفی این خودروها را به صورت دقیق‎‌تری برای شما ذکر می‌کنیم.

• انواع مختلف پژو پارس و پژو 405: بنزین بدون سربی که دارای عدد اکتان 95 باشد.
• خودروهای ساندرو که دارای موتور K4M باشد؛ انواع مختلف رنو تندر 90
• انواع مختلف پژو 206 که دارای موتورهای TU3 یا TU4 باشند: استفاده از بنزین بدون سربی که دارای عدد اکتان حداقل 87 و حداکر 95 باشد (البته عدد اکتان سوخت مصرفی این نوع اتومبیل‌ها می‌تواند بیتر از این عدد نیز باشد).
• انواع مختلف سمند دارای موتور XU7: بنزین بدون سربی که دارای عدد اکتان 95 باشد.
• نمونه‌های مختلف تیبا، پراید، ساینا و کوئیک که دارای موتور M13 یا M15 باشد: عدد اکتان خاصی برای بنزین مصرفی این خودروها در نظر گرفته نشده است. اما به طور کلی سوخت مصرفی این خودروها باید فاقد سرب و یورو 4 باشد. برای این خودروها می‌توان از بنزین معمولی که عدد اکتان 87 است نیز استفاده کرد.
• انواع مختلف سمند و دنا که دارای موتور EF7 هستند: استفاده از بنزین بدون سرب که عدد اکتان آن 95 یا بیشتر باشد.

5.خودروهای چینی و تولید داخلی که دارای پیشرانه جدید یا توربو شارژ هستند

 حداقل عدد اکتان در نظر گرفته شده برای خودروهایی که در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند، عدد 92 و حداکثر مقدار آن عدد 95 است.

• برای خودروهایی مانند فیدلیتی، دیگنیتی، چری و جک می‌توان از ترکیب بنزین سوپر و بنزین معمولی استفاده کرد.
• برای خودروهای توربوشارژی که تولید داخلی هستند نیز باید از بنزینی استفاده کرد که عدد اکتان آن 95 باشد. این خودروها شامل دنا پلاس توربو دنده اتوماتیک، سورن توربو و دنا پلاس توربو دنده‌ای می‌‌شود.
• برای خودروی شاهین که دارای موتور توربو شارژ است می‌توان از بنزینی که عدد اکتان آن 87 است نیز استفاده کرد.

به طور کلی عددهای اکتان ذکر شده برای سوخت مصرفی هر یک از خودروهای موجود در دسته‌بندی‌های این بخش، یک عدد حدودی است. با توجه به مطالب ذکر شده تا بدین جا باید متوجه شده باشید که هر چه مقدار عدد اکتان سوخت مصرفی اتومبیل شما بالاتر باشد، برای بهبود عملکرد سیستم سوخت رسانی و افزایش طول عمر موتور خودروی شما بهتر است.

امکان بررسی عدد اکتان مناسب برای سوخت مصرفی تمامی خودروهای موجود در کشور ایران وجود ندارد. زیرا خودروهای بسیار زیاد و متنوعی در ایران وجود دارند. بنابراین شما می‌توانید برای اطلاع دقیق از عدد اکتان مناسب برای بنزین مصرفی خودروی خود، به راهنمای خودرو یا وب‌سایت کمپانی که خودروی شما را تولید کرده است مراجعه کنید.

چه عواملی در مناسب بودن نوع بنزین برای خودرو تاثیرگذار هستند؟

به طور کلی سه مولفه مختلف وجود دارد که در تعیین مناسب بودن یا مناسب نبودن یک نوع سوخت برای یک خودرو تاثیرگذار هستند که شامل موارد زیر می‌شود.

1. مقدار عدد اکتان
2. استاندارد یورو
3. میزان سرب موجود در سوخت

در ادامه، به بررسی تاثیر هر یک از این مولفه‌ها بر روی یک سوخت می‌پردازیم.

1.عدد اکتان

تاثیر عدد اکتان بر روی عملکرد بنزین، در بخش‌های قبلی همین مطلب مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به مولفه‌های ذکر شده، می‌توان به این نتیجه رسید که سوخت هیچ خودرویی نباید دارای سرب باشد. همچنین می‌توان به این نتیجه رسید که خودروهای مختلف، دارای استاندارهای متفاوتی هستند. درست است که تمامی خودروهای اروپایی باید استاندارد یورو 6 را دریافت کنند، اما این مورد در ارتباط با خودروهای تولید داخل صدق نمی‌کند. بنابراین سوخت مناسب بر هر خودرو (به ویژه خودروهای داخلی) متفاوت است.

2.استاندارد یورو

قبل از هر چیز لازم به ذکر است که استاندارد یورو یک عدد و مقدار ثابت نیست. این استاندارد در بازه‌های زمانی چند ساله تغییر می‌کند. وظیفه تغییر و تعیین مقدار استاندارد یورو، بر عهده اتحادیه اروپا است. در حقیقت مقدار استاندارد یورو، بیانگر مقدار استاندارد آلایندگی است. بر طبق این استاندارد، میزان آلایندگی‌هایی که توسط یک خودرو تولید می‌شود، نباید از یک حد مجاز فراتر برود.

در صورتی که میزان آلایندگی‌های تولید شده توسط یک خودرو، از مقدار مجاز تعیین شده فراتر برود، به خودروی مورد نظر استاندارد یورو تعلق نمی‌گیرد. در کشورهای اروپایی هنگامی که یک خودرو نتواند استاندارد یورو را دریافت کند، قابل استفاده نخواهد بود. همان طور که ذکر شد این استانداردها در بازه‌های زمانی چند ساله تغییر پیدا می‌کند. طبق آخرین تغییرات اعمال شده برای استاندارد یورو، تمامی خودروهای موجود در کشورهای اروپایی باید استاندارد یورو 6 را دریافت کنند.

دریافت این استاندارد برای تمامی خودروهایی که در کشورهای اروپایی فعالیت می‌کنند کاملا اجباری و ضروری است. به طور کلی کسب کردن استاندارد یورو مرتبط با مقدار 4 نوع گاز است که در آلاینده‌های تولید شده توسط یک خودرو وجود دارد. این 4 نوع گاز عبارتند از:

• هیدروکربن‌ها (HC)
• مونوکسید کربن (CO)
• ذرات معلق (PM)
• اکسید نیتروژن (NOx)

این گازها بر اثر فعالیت خودرو، مصرف سوخت و سایر عوامل تولید می‌شوند. برای هر یک از این گازهای تولید شده توسط خودرو، یک حداکثر مقدار مجاز تعیین شده است. دقت داشته باید که این استانداردها تنها مربوط به خودروهایی است که با بنزین فعالیت می‌کنند. جدولی که اتحادیه اروپا به عنوان جدول استاندارد یورو، برای حداکثر مقادیر مجاز تولید گازهای ذکر شده توسط یک خودرو در نظر گرفته است، به شرح زیر می‌باشد. ( به ازای گرم در هر کیلومتر)

3.میزان سرب موجود در سوخت

طی تحقیقاتی که در ابتدای قرن 20 ام انجام شد، خودروسازان به این نتیجه رسیدند که استفاده از سرب باعث افزایش عملکرد و راندمان موتور خودروهای مختلف می‌شود. این نتیجه گیری برای اولین بار توسط شرکت خودروسازی جنرال موتور عنوان شد. شرکت جنرال موتورز برای رسیدن به این نتیجه، تحقیقات گسترده‌ای را در ارتباط با تاثیر سرب بر روی افرایش راندمان موتور خودرو انجام داد.

از طرفی دیگر هزینه تهیه سرب در اوایل قرن 20 بسیار کم بود. این عوامل باعث شدند تا از سرب به عنوان یکی از پایه‌ای‌ترین مواد برای تولید سوخت‌های مختلف استفاده شود. روند تولید سوخت‌های سرب‌دار تا انتهای قرن 20 ادامه پیدا کرد. تا اینکه در اواخر قرن 20، تحقیقاتی در ارتباط با آثار مخرب سرب انجام شد. نتیجه این تحقیقات نشان می‌داد که آزاد شدن سرب در محیط (سربی که در آلاینده‌های خروجی از اتومبیل وجود داشت) باعث کاهش ضریب هوشی (IQ) افزایش جنایت‌های خشونت آمیز و ایجاد مشکلات عصبی جدی می‌شود.

به همین دلیل پس از انجام این تحقیقات، تمامی کشورها شروع به حذف سرب از سوخت‌های تولیدی خود کردند. آخرین کشوری که از سوخت‌های سرب‌دار استفاده می‌کرد، کشور الجزایر بود. این کشور نیز در سال 2021 استفاده از سوخت‌های سرب‌دار را کنار گذاشت. بنابراین با جرات می‌توان گفت هم اکنون استفاده از سوخت‌هایی که دارای سرب هستند، در سراسر جهان منسوخ شده است.

بررسی کلی

در این مطلب به تفاوت‌های بنزین‌‌های موجود اشاره شد. با توجه به این مطالب متوجه شدیم که تفاوت اصلی انواع مختلف بنزین، در عدد اکتان آنها است. همچنین متوجه شدیم که بر خلاف تصور، استفاده از بنزین سوپر نمی‌تواند برای تمامی خودروها مفید باشد. از دیگر مواردی که در این مطلب به آن اشاره شد، سوخت‌های مناسب برای خودروهای مختلفی بود که در ایران وجود دارند.

با نگاهی به دسته‌بندی‌هایی که انجام شد می‌توان به این نتیجه رسید که هر خودرو با توجه به نوع موتور خود، باید از بنزین‌های مختلفی استفاده کند. بهترین راه پیدا کردن مناسب‌ترین نوع سوخت برای خودروهای مختلف، مراجعه به دفترچه راهنمای هر اتومبیل است. با توجه به عوامل تاثیرگذار بر روی مناسب بودن یا مناسب نبودن یک سوخت برای یک خودرو، می‌توان به این نتیجه رسید که انتخاب یک بنزین و مکمل سوخت مناسب، تاثیر بسزایی در افزایش طول عمر موتور خودرو و سیستم سوخت رسانی آن خواهد داشت.