هنگامی که تجارت‌های دریایی دچار افت شده بودند، افرادی تصمیم گرفتند برای جلوگیری از رکود تجارت‌های دریایی، پدیده‌ای به نام کاپوتاژ ماشین را ایجاد کنند. به طور کلی کاپوتاژ به معنای جا به جایی بار، فرآیندهای مربوط به گمرک و انبار و همچنین حمل و نقل مسافر است. کاپوتاژ در واقع به معنای جا به جایی مسافر و حمل و نقل کالا (مانند خودرو) از یکی از گمرک‌های یک کشور به یکی دیگر از گمرک‌های همان کشور است. در ادامۀ این مطلب از شرکت کاسپین رنت، به طور مفصل به تشریح نحوه کاپوتاژ کردن خودرو می‌پردازیم.

نحوه انجام کاپوتاژ خودرو

همان طور که گفته شد، در فرآیند کاپوتاژ یا در اصل کابوتاژ ، مسافران و کالاهایی مانند ماشین، از کمرگ یک کشور به یکی دیگر از گمرک‌های همان کشور منتقل می‌شوند. همچنین می‌توان خودروی مدنظر را از گمرک یک کشور به گمرک کشوری دیگر نیز انتقال داد.  مسیرهای دریایی تنها یکی از روش‌های انجام کاپوتاژ به شمار می‌روند. در دنیای امروزی از طریق خطوط ریلی، جاده‌ای و هوایی نیز فرآیند کاپوتاژ صورت می‌پذیرد. بنابراین کاپوتاژ کردن صرفا به معنای استفاده از مسیرهای دریایی نبوده و تنها به مسیرهای دریایی محدود نمی‌شود.

دلیل استفاده از کاپوتاژ

بسیاری از افراد ممکن است برای سفر، ترجیح دهند ماشین خود را نیز همراه خود داشته باشند. در این صورت، چنین افرادی می‌توانند با استفاده از کاپوتاژ کردن خودرو، خودروی شخصی خود را از یکی از گمرک‌های یک کشور به یکی دیگر از گمرک‌های همان کشور منتقل کنند. در نظر داشته باشید که برای کاپوتاژ کردن خودرو نیازمند ارائه برخی مدارک به ادارۀ گمرک هستید. پس از تائید مدارک توسط ادارۀ گمرک، شما مجوزی به نام کاپوتاژ ماشین شخصی را از این اداره دریافت خواهید کرد.

مدارک لازم برای دریافت مجوز کاپوتاژ خودرو

همان طور که ذکر شد، برای دریافت مجوز کاپوتاژ خودرو، نیازمند ارائۀ مدارکی به ادارۀ گمرک هستید. پس از ارائۀ مدارک شما باید منتظر جواب ادارۀ گمرک در رابطه با درخواست خود باشید. مدارک لازم برای دریافت مجوز کاپوتاژ خودرو از ادارۀ گمرک عبارتند از:

•   گذرنامه

قبل از هر چیز، فردی که قصد دارد خودروی خود را از گمرک ایران به دیگر گمرک کشور ایران که در یک کشور دیگر مستقر است منتقل کند، باید دارای گذرنامه باشد. لازم است بدانید کشور ایران در کشورهای مختلف جهان دارای گمرک است. (از صفحۀ اول گذرنامه نیز باید یک کپی داشته باشید).

• اصل گواهینامه ملی

 برای دریافت گواهینامه بین المللی رانندگی که دارای یک سال اعتبار باشد، باید حداقل یک سال و سه روز از اعتبار گواهینامه شما باقی مانده باشد. در صورتی که بخواهید اعتبار گواهینامه بین المللی شما به سه سال افزایش پیدا کند، باید گواهینامه ایرانی شما نیز حداقل دارای سه سال اعتبار باشد. در صورتی که گواهینامه بین المللی قبلی شما همچنان دارای اعتبار باشد می‌توانید از آن استفاده کنید.

معرفی مراکز دریافت گواهینامه و پلاک ماشین بین المللی

پس از دریافت مجوز کاپوتاژ ماشین شخصی خود، باید برای دریافت گواهی نامه و پلاک ماشین بین المللی اقدام کنید. شما می‌توانید هم برای دریافت گواهی نامه بین المللی و هم برای دریافت پلاک بین المللی برای خودروی خود به سازمان ایرانگردی و جهانگردی مراجعه کنید. پس از دریافت مجوز کاپوتاژ، شما می‌توانید با در دست داشتن این مجوز، برای دریافت گواهینامه و پلاک ماشین بین المللی اقدام کنید.

برای دریافت گواهینامه بین المللی و پلاک خودروی بین المللی می‌توانید به مراکز زیر مراجعه کنید:

1.آدرس دفاتر اصلی جهانگردی و اتومبیلرانی

• تهران، خیابان فیاض بخش، نبش کوچه جهانگردی، پلاک ۳۳
• تهران خیابان خرمشهر، خیابان عربعلی، پلاک ۲
• تهران، خیابان آزادی، بین خیابان خوش و بهبودی، نبش خیابان قانعی، پلاک ۲۳۱

2: ادارات پست در سراسر کشور

3: نمایندگی های صدور گواهینامه بین المللی در تهران

4: نمایندگی های جهانگردی و ایرانگردی در سراسر کشور

نکتۀ مهمی که باید در رابطه با کاپوتاژ خودروی خود در کشور ایران باد در نظر داشته باشید این است که شما باید پس از گذشت یکسال از صدور مجوز کاپوتاژ برای خودرو، نسبت به ابطال آن اقدام کنید. در واقع شما می‌توانید خودروی خود را تنها برای یکسال در کشور ایران کاپوتاژ کنید. پس از پایان اعتبار مجوز کاپوتاژ (که یکساله است) شما باید هر چه سریع‌تر برای باطل کردن آن اقدام کنید. در غیر این صورت جریمه خواهید شد.

اظهارنامه مربوط به کاپوتاژ کردن خودرو نیازمند چه مولفه ‌هایی است؟

در تنظیم اظهارنامه مربوط به کاپوتاژ، باید هر یک از مولفه‌های خاص مورد توجه قرار گرفته و رعایت شوند. اگر تصمیم دارید کالای مورد نظر خود را کاپوتاژ کنید، برای این امر باید مولفه‌های زیر را در نظر بگیرید:

•  گمرک مقصد

باید در نظر داشته باشید که کالای مورد نظر شما قرار است به کدام یک از گمرک‌های کشور مبدا ارسال شود؟

• نوع کالا

مربوط به کالایی است که در نظر دارید آن را کاپوتاژ کنید.

• وزن

باید وزن کالا یا کالاهایی که می‌خواهید کاپوتاژ کنید را در اظهارنامۀ خود ذکر کنید.

• مسیر

مسیری می‌باشد که قرار است کالاهای مورد نظر شما پس از طی کردن آن، به گمرک مقصد برسد.

•  تعداد

شما باید در اظهارنامۀ خود تعداد کالاهایی که قرار است کاپوتاژ کنید را به طور دقیق ذکر کنید.

• ارزش کالا

طبق این مولفه شما باید ارزش کالا یا کالاهایی که قرار است کاپوتاژ کنید را به طور دقیق ثبت کنید.

آیا تمامی خودروها مجوز کاپوتاژ را دریافت می ‌کنند؟

پاسخ این سوال خیر است. هنگامی که برای دریافت مجوز کاپوتاژ کردن خودروی شخصی خود مراجعه می‌کنید، ماشین شما توسط متخصصین مستقر در ادارۀ گمرک مورد بررسی قرار می‌گیرد. ادارۀ گمرک برای صدور مجوز کاپوتاژ خودرو، آیین نامه‌ای را در نظر گرفته است. طبق این آیین نامه، اگر مدت زمان زیادی از تولید خودرو گذشته باشد (میزان عمر ماشین) و در حقیقت ماشین شما دارای قدمت طولانی مدت باشد، باید قبل از دریافت مجوز کاپوتاژ، به سازمان میراث فرهنگی مراجعه کنید.

کارشناسان مستقر در سازمان میراث فرهنگی پس از بررسی خودروی شما، مجوز لازم را برای خودرو صادر می‌کنند. اما اگر طول عمر خودروی شما کم باشد (یا به عبارتی چند سال ساخت باشد)، با آسودگی خیال و راحتی بیشتری می‌توانید مجوز کاپوتاژ خودروی خود را دریافت کنید.

توجه داشته باشید که شما می‌توانید برای آگاهی از شرایط مدل خودروهایی که می‌توانند مجوز کاپوتاژ دریافت کنند، به ادارۀ گمرک مراجعه کرده و بخشنامه مربوط به همین امر را مطالعه کنید.

هزینه‌های لازم برای کاپوتاژ ماشین شخصی

در سایت‌های مختلف ممکن با قیمت‌های متفاوتی برای مراحل دریافت مجوز کاپوتاژ کردن خودروی شخصی خود مواجه شوید. دلیل تفاوت این مقادیر ممکن است به روز نبودن هزینه‌ها یا نادرست بودن منابعی باشد که میزان هزینه‌ها از آنها دریافت شده است. هزینه‌های اشاره شده در جدول زیر توسط کانون جهانگردی و اتومبیل رانی تعیین شده است. لازم است بدانید این هزینه‌ها در تمامی کشور یکسان بوده و بدون ذره‌ای تفاوت است.

این هزینه‌ها مربوط به تاریخ مهر ماه سال 1401 می‌باشد.

کدام کشورهای جهان مجوز کاپوتاژ ایران را معتبر می دانند؟

طبق کنوانسیون سال 1949، کشورهای عضو این کنوانسیون به این توافق رسیدند که مجوزهای صادرشده (در رابطه با کاپوتاژ) توسط کشورهای عضو این کنوانسیون را معتبر بدانند. بر طبق این کنوانسیون، تمامی کشورهایی که عضو این کنوانسیون هستند باید گواهی نامه‌های صادرشده توسط کشورهای عضو این کنوانسیون و همچنین سایر مجوزهای مربوط به کاپوتاژ را معتبر بشمارند. به همین ترتیب کشورهای عضو این کنوانسیون اجازۀ ورود ماشین‌های شخصی افرادی که مجوزهای لازم را توسط کشور مبدا خود (کشور مبدا حتما باید عضو این کنوانسیون باشد) دریافت کرده‌اند را می‌پذیرد.

کشورهای عضو کنوانسیون 1949 در جدول زیر ذکر شده‌اند.

برای گرفتن گواهینامه بین المللی باید چه کار کرد؟

همان طور که ذکر شد شما می‌توانید پس از دریافت مجوز خروج موقت (که توسط ادارۀ گمرک صادر می‌شود)، به کانون جهانگردی و اتومبیل رانی کشور مراجعه کنید. در این کانون به شما فرم‌هایی داده می‌شود که شما باید این فرم‌ها را به زبان لاتین و فارسی پر کنید. توجه داشته باشید که باید همراه خود یک کپی از صفحۀ اول گذرنامۀ خود داشته باشید.

چگونه می ‌توان پلاک ترانزیت را دریافت کرد؟

در بخش‌های قبلی به مدارک لازم برای دریافت مجوز کاپوتاژ خودروی شخصی اشاره کردیم. مدارک مربوط به دریافت پلاک ترانزیت نیز تقریبا شبیه به مدارک لازم برای دریافت مجوز کاپوتاژ خودرو هستند. با این تفاوت که شما باید قبل از اقدام برای دریافت پلاک ترانزیت، پروانه خروج موقت خود را دریافت کرده و اصل این پروانه را با خو به همراه داشته باشید. سایر مدارک مورد نیاز برای دریافت پلاک ترانزیت عبارتند از:

• کارت خودرو یا شناسنامۀ مالکیت خودرو
• اصل گذرنامه راننده یا مالک خودرو

با همراه داشتن این مدارک می‌توانید فرم‌های مربوط به دریافت پلاک ترانزیت را دریافت کرده و پس از پرکردن و تائید شدن آنها، پلاک ترانزیت خود را تحویل بگیرید.

نکات مهم در رابطه با استفاده از کاپوتاژ کردن خودرو شخصی

علاوه بر تمامی نکاتی که در این مطلب ذکر شد، یک سری از نکات وجود دارند که باید در رابطه با کاپوتاژ کردن خودرو در نظر بگیرید. این نکات عبارتند از:

•  اگر می‌خواهید مراحل کاپوتاژ خودروی شما به سرعت و به راحتی انجام شود، شما باید تمامی مدارک ذکر شده را به طور کامل به ادارۀ گمرک ارائه دهید.
• شما تنها می‌توانید خودروی شخصی خود را از مرزهایی از کشور ایران خارج کنید که در آنها گمرک وجود داشته باشد.
• اگر شما مالک خودروی مورد نظر برای کاپوتاژ نیستید، باید قبل از هر چیز نسبت به دریافت وکالتنامۀ رسمی از صاحب خودرو اقدام کنید.
• شما می‌توانید برای کاهش هزینه‌های مربوط به بیمۀ خودرو، خودروی خود را در کشور ایران بیمه کنید.

 در نظر داشته باشید که سال ساخت و مدل خودرو، برای برخی از کشورها بسیار مهم است. بنابراین بهتر است که قبل از اقدام برای دریافت مجوز کاپوتاژ خودروی شخصی خود، قوانین و مقررات مربوط به کاپوتاژ ماشین شخصی در کشور مقصد را مطالعه کرده و در صورت وجود شرایط ذکر شده، نسبت به دریافت مجوز کاپوتاژ اقدام کنید.

شرایط شرکت کاسپین رنت برای استفاده از خودروی مد نظر 

کاسپین رنت شرایطی را در نظر گرفته تا هر چه راحت‌تر بتوانید در خارج از کشور از خودروهای مورد علاقۀ خود استفاده کنید. زیرا اقدام برای دریافت مجوز کاپوتاژ خودروی شخصی، دریافت پلاک بین المللی و سایر مراحل مورد نیاز برای خارج کردن خودروی شخصی از کشور ایران، ممکن است برای برخی از افراد سخت و زمان‌بر به نظر برسد.

اگر قصد دارید به کشور ترکیه سفر کنید، می‌توانید به جای اقدام برای دریافت مجوز کاپوتاژ خودروی شخصی خود، در کشور ترکیه نسبت به اجاره خودرو در دبی اقدام کنید. کاسپین رنت شرایطی را فراهم آورده است تا افرادی که قصد مسافرت به کشور ترکیه را دارند، پس از رسیدن به این کشور بتوانند از خودروهای کرایه‌ای کاسپین رنت استفاده کنند.

همچنین کاسپین رنت ماشین‌هایی را در دبی نیز نظر گرفته است که می‌توانید آنها را کرایه کنید. بنابراین اگر قصد مسافرت به دبی را دارید می‌توانید پس از رسیدن به دبی، نسبت به کرایۀ خودروهای کرایه‌ای که کاسپین رنت در دبی فراهم کرده است، اقدام کنید. لیست خودروهای موجود در دبی و کشور ترکیه در وب سایت کاسپین رنت موجود است. شما می‌توانید لیست ماشین‌های کرایه‌ای موجود در دبی و کشور ترکیه را در سایت ما مشاهده کنید.

بررسی کلی

اگر به هر دلیلی قصد دارید برای مسافرت، خودروی شخصی خود را نیز همراه با خود ببرید، می‌توانید با مطالعۀ مراحل و نکات ذکر شده در این مطلب، متوجه شوید که آیا شما و ماشین شخصی شما دارای استانداردهای لازم برای دریافت مجوز کاپوتاژ خودروی شخصی هستید یا خیر. همان طور که ذکر شد، فرآیند کاپوتاژ از راه‌های مختلفی (مانند راه‌های دریایی، هوایی، ریلی و جاده‌ای) قابل انجام است. شما می‌توانید با توجه به بودجه و نظر شخصی خود، یکی از راه‌های کاپوتاژ خودروی شخصی را انتخاب کنید.