با توجه به پیشرفت روز افزون امکانات ، تجهیزات و آپشن های خودرو، حتما برایتان پیش آمده است که هنگام خرید یا انتخاب ماشین برای خرید تعداد بسیاری از مخفف ها و اصطلاحات در بروشور اتومبیل ذکر شده را ببینید و شاید با مفهوم برخی از آن ها آشنا نباشید . با توجه به اینکه این موارد برای اجاره خودرو نیز دارای اهمیت ویژه ای میباشد، در این مقاله سعی داریم به توضیح برخی از این سیستم ها بپردازیم.
معنی و مفهوم : سیستم ترمز ضد قفل
این سیستم در واقع یکی از قدیمی ترین امکانات ایمنی خودرو می باشد، همانطور که می دانید در جاده های ناهموار یا برفی و بارانی و بطور کلی هر سطحی بر اساس شرایط در آن اصطعکاک کمی بین تایرها و سطح جاده وجود داشته باشد، هنگام ترمزهای شدید و ناگهانی ممکن است باعث سر خوردن خودرو یا حتی در برخی مواقع واژگونی آن شود. سیستم ترمز ABS به نحوی عمل می کند که در شرایطی که ماشین به دلیل ترمز بر روی سطوح ناهموار دچار لغزندگی می شود فعال شده و تا حد بسیار زیادی از خروج اتومبیل از کنترل راننده ، چرخیدن خودرو یا واژگونی آن جلوگیری می کند.
ABS ( Anti-Lock Brake System )
معنی و مفهوم : توزیع الکترونیکی نیروی ترمز
بر اساس قانون ماند یا اینرسی، اجسام متحرک بعد از توقف ناگهانی، همچنان تمایل به حرکت دارند. حرکت خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست و زمانی که راننده پدال ترمز را فشار می دهد ، پدال از طریق سیم و پمپهای بادی-روغنی لنتهایی را به دیسک ترمز میفشارد تا ماشین کندتر حرکت کند یا متوقف شود. اما حفظ تعادل خودرو وقتی بار نامتوازنی روی آن سوار باشد یا جهت حرکت آن مستقیم نباشد تبدیل به معضل میشود. مثلا در پیچهای تند در صورتی که اقدام به ترمزگیری کنید، خودرو احتمالا در محور جلو منحرف میشود. سیستم EBD میزان نیروی ترمز را بر اساس هر چرخ تشخیص می دهد و نیروی لازم را به هر دیسک ترمز منتقل می کند که این سیستم نیز تاثیر بسیار زیادی در امنیت اتومبیل و سیستم ترمز خواهد داشت.
EBD ( Electronic Brakeforce Distribution )
معنی و مفهوم: کنترل ترمز های خودرو در پیچ
یکی از چالش های همیشگی رانندگان کنترل پایداری خودرو در پیچ و خم های جاده می باشد و همانطور که میدانیم بسیاری از سوانح رانندگی و واژگونی های خودرو هنگام وارد شدن ماشین به پیچ های تند با سرعت بالا اتفاق می افتد. مهندسان آلمانی شرکت بنز برای اولین بار بر روی این آپشن بر روی اتومبیل های خود کار کردند آنها بعد از ارتقاء سیستم های انتقال نیرو، سیستم تعلیق و چرخها، سراغ بهینهسازی سیستمهای مربوط به ترمز رفتند و سیستم CBC را ابداع کردند. طبق اصول دینامیک، زمانی که خودرو وارد پیچ میشود، بیشترین فشار به چرخی که داخل پیچ است وارد میشود. با کمک سامانه سی بی سی کامپیوتر هوشمند خودرو بدون دخالت راننده، نیروی ترمز را کمی بیشتر از حالت استاندارد به این چرخ منتقل میکند. که باعث پایداری چشمگیر خودرو در سرعتهای بالا خواهد شد.
CBC ( Cornering Brake Control )
معنی و مفهوم: ترمز کمکی اضطراری
بررسی های مهندسان آلمانی در شرکت دایملر نشان میداد در برخی از تصادفات ، راننده کاملا هوشیار بوده است و سیستم ترمز خودرو نیز در سلامت بوده و راننده به موقع اقدام به ترمز گیری کرده اما باز هم منجر به تصادف شده و خودرو به مانع روبروی خود یا خودروی جلویی برخورد کرده است. بعد از بررسی ها به این نکته مهم توجه شد که فشار وارده توسط راننده به پدال ترمز کمتر از حد لازم برای عدم برخورد بوده است، همین نکته باعث پدید آمدن آپشن EBA شد. این سیستم در مواقع اضطراری نیروی لازم برا ترمز گیری را بصورت هوشمند وارد چرخ ها می کند.
EBA (Emergency Brake Assist )
معنی و مفهوم: ترمز الکترونیکی پارک یا همان ترمز دستی برقی
عملکرد ترمز دستی برای همه رانندگان واضح است ، این سیستم با قفل کردن چرخ های عقب هنگام پارک خودرو مانع از حرکت ماشین می شود. در سال 2002 میلادی برای اولین بار شرکت بی ام دبلیو بر روی ماشین های سری 7 خود آپشن جدیدی معرفی کردند ، آنها بجای استفاده از ترمز دستی مکانیکی ، سیستم برقی یا الکترونیکی را برای این بخش پیاده سازی کردند. این آپشن طرفداران و مخالفانی هم دارد. خوب اصولا افرادی که علاقه به انجام دریفت یا سر دادن خودرو با کمک ترمز دستی دارند و یا میخواهند حرکات نمایشی مثل چرخش 360 خودرو یا همان دور پلیسی انجام دهند موافق این سیستم خواهند بود و همچنین افرادی که کمی محافظه کار هستند و شاید تصور کنند در هنگام پارک ماشین در سربالایی یا سرپایینی ، اگر این سیستم دچار اختلال شود چه می شود. اما خوب از نظر ظاهری و طراحی فضای داخلی حذف ترمز دستی مکانیکی کمک شایانی به جذابیت اتومبیل های لوکس کرده است و امروزه با توجه به عملکرد بدون نقص این آپشن ، مشتریان نیز از آن استقبال می کنند.
EPB (Electronic Park Brake )
معنی و مفهوم: برنامه جامع پایداری الکترونیکی
در ابتدا لازم است به این نکته اشاره کنیم که ESP برخلاف تصور عموم ، یک سیستم نیست. همانطور که از نام آن مشخص است، این عبارت توصیفکننده مجموعهای از سامانه های مربوط به پایداری خودرو است که در اصل یک برنامه جامع را اجرا میکنند. شرکتهای مختلف نامهای دیگری مانند ESC یا کنترل پایداری الکترونیکی و DSC (کنترل پایداری داینامیک) را نیز روی سیستم های خود در نظر گرفتند. شاید بتوان این برنامه را یکی از اساسیترین آپشنهای مدرن صنعت خودرو نامید. پایداری الکترونیکی، راه حل هوشمندانه ای برای برطرف کردن یکی از معضلات اصلی رانندگی یعنی انحراف اتومبیل بوده است. بر اساس آمارهای موجود با تعبیهی این مکانیزم میتوان تا یک سوم کل تصادفها را جلوگیری کرد. این ایدهی خامی بود که ابتدا توسط تویوتا روی مدل Crown در سال ۱۹۸۳ تعبیه شد و سال به سال توسعه یافت. آنچه ESP انجام میدهد مجموعه عملکردهای خودکار و از پیش برنامهریزی شدهای است که فرمانپذیری، انتقال قدرت، ترمزها و سیستم تعلیق را در کوتاهترین زمان ممکن کنترل میکند. با روشن کردن این آپشن، عملا خودرو توسط یک مغز هوشمند کنترل میشود به همین دلیل است که رفتارهای ناگهانی مانند تیزفرمانی و هرزگردی تایرها هنگام روشن بودن این سیستم بوجود نخواهد آمد. از آنجایی که رانندگی با ESP روشن، حس تحت کنترل بودن را القا میکند، شرکتها برای رفاه رانندگان قابلیت خاموش و روشن آن را فعال کردهاند.
ESP (Electronic Stability Program )
معنی و مفهوم: کنترل کمکی شروع به حرکت در شیب
حتما برای شما هم پیش آمده است که هنگام قرار گیری در سربالایی بعد از توقف کامل خودرو و هنگام حرکت مجدد ، ماشین کمی به عقب حرکت می کند تا زمانی که جعبه دنده قدرت لازم را به چرخ ها وارد کرده و اتومبیل شروع به حرکت کند. این موضوع به دلیل عدم رعایت فاصله طولی توسط رانندگان ، مخصوصا قبل از چراغ قرمز و در ترافیک های شدید واقعا آزاردهنده خواهد شد و حتی ممکن است باعث ایجاد خسارت شود. همچنین این مشکل، دقیقا ممکن است در سر پایینی اتفاق بیوفتد یکی از مشکلات رانندگان پارک دوبل در سرپایینی است ، و زمانی که راننده میخواهد دنده عقب حرکت کند ، خودرو به دلیل شیب به سمت جلو حرکت می کند. به همین خاطر امروزه این آپشن در بسیاری از ماشین های روز دنیا قرار گرفته است.
HAC به این شکل عمل می کند که هنگام قرار گرفتن اتومبیل در شیب هنگام برداشتن پا از روی پدال تا چند ثانیه سیستم ترمز درگیر می ماند و خودرو به سمت عقب یا جلو حرکت نمی کند و راننده فرصت کافی خواهد داشت تا پدال گاز را فشرده و حرکت کند.
HAC ( Hill Start Assistant Control )
معنی و مفهوم: چهار چرخ متحرک
بسیاری از خودروها در ایران دارای سیستم انتقال قدرت به چرخ های جلو یا همان دیفرانسیل جلو می باشند ، به این معنی که موتور نیرویی که ایجاد می کند را از طریق گیربکس به چرخ های جلو انتقال می دهد و باعث حرکت آن می شود. اما حتما برای شما هم پیش آمده است که در جاده ناهمواری قرار گرفته اید طوری که بعد از فشردن پدال گاز چرخ های جلو شروع به هرزگردی یا اصطلاحا بوکسووات کرده است و برای رهایی از چاله یا برف و یخ مجبور شدید از روش های سنتی مثل هل دادن خودرو یا قرار دادن اجسام دیگر زیر لاستیک استفاده کنید.
ایده طراحی اتومبیل های 4 چرخ متحرک دقیقا برای همین معزل به وجود آمد که امروزه عمدتا در ماشین های شاسی بلند دیده می شود. به این معنی که نیروی موتور به هر چهار چرخ اتومبیل متنقل می شود و در شرایطی که یک چرخ دچار هرزگردی می شود نیروی سایر چرخ ها باعث می شود خودرو از آن سطح ناهموار بدون مشکل عبور کند.
4WD ( 4 wheels Drive )
معنی و مفهوم: تمام چرخ ها متحرک
بسیاری از افراد ممکن است این سیستم را با 4WD یکسان بدانند. در صورتی که این سیستم در واقع نسخه تکمیل شده تر سیستم چهار چرخ متحرک می باشد. ایراد اصلی مکانیزم چهار چرخ متحرک ( 4WD ) این است کJه هر چهار چرخ بهصورت همزمان درگیر چرخیدن هستند. اما در سیستم AWD راننده می تواند میزان نیروی وارده به چرخ ها را کنترل کند یا حتی می تواند بر اساس شرایط ، تمام نیرو را به اکسل جلو یا عقب متنقل کند. ماشینهایی که با این سیستم تولید میشوند، در شتابگیری اولیه به صورت دو دیفرانسیل عمل می کنند و وقتی که خودرو دور گرفت، سیستم انتقال قدرت به حالت تک دیفرانسیل بازمیگردد. بسیاری از خودروهای لوکس سواری نیز از این سیستم بهره می برند.